Autor filmów dokumentalnych, fabularnych, sztuk teatralnych, książek, piosenek... reżyser, scenarzysta, operator, producent. Syn montażysty Romana Kolskiego, brat montażystki Ewy Pakulskiej.
Urodzony 29 stycznia 1956 roku we Wrocławiu, znaczną część dzieciństwa (cztery lata między 11-tym a 15-tym rokiem życia) spędził w domu swego dziadka, Jakuba Szewczyka, we wsi Popielawy, niedaleko Tomaszowa Mazowieckiego, w świecie, który stał się źródłem inspiracji i częścią charakteru Kolskiego.
Jako istny człowiek renesansu imał się i ima wielu zajęć, nie tylko artystycznych, malował dekoracje, pracował w betoniarni, wymurował też między innymi kilka domów. Kiedyś marzył o rzeźbieniu i w wolnych chwilach wciąż pracuje w drewnie.
Jego profesjonalna droga do filmu rozpoczęła gdy w latach 1976-81 pracował w Ośrodku TVP Wrocław zaczynając jako pomocnik operatora, a kończąc jako główny reżyser. W międzyczasie trafił do wojska, gdzie również filmował reportaże poligonowe dla wojskowego programu telewizyjnego. W latach 1981-85 studiował na Wydziale Operatorskim PWSFTviT w Łodzi. Kolski ma też swój "podziemny" okres, gdy w czasie stanu wojennego współpracował z Kurią Metropolitalną we Wrocławiu
Jako reżyser lub operator zrealizował ponad 20 filmów krótkometrażowych. Zamiłowania do wspinaczki górskiej i speleologii, którą uprawiał przez 12 lat zaowocowały wieloma filmami o górach. (m.in.: Najpiękniejsza jaskinia świata, Idź, Wyprawa pod podszewkę Alp).
W jego dorobku są też filmy o tematyce przyrodniczej (Polskie parki i rezerwaty przyrody); oświatowej i społecznej (m.in.: Jak mnie kochasz, Kolejarze 80); religijnej (m.in.: Zostań z nami, Lourdes miasto nadziei, Jan Paweł II w Lourdes), filmowe portrety (m.in.: Rekwizyty Wiesława Garbolińskiego, Trzy tematy Leszka Rózgi, Pałkiewicz ma rację).
Szczególną wagę mają fabularyzowane filmy powstałe w Popielawach, stanowiąc przedsmak jego późniejszej twórczości. (m. in.: Umieranko, Ładny dzień).
Ostatnie lata przyniosły serię reportaży podróżniczych z wypraw do delty Mekongu, zaginionego miasta Inków i wysp Polinezji organizowanych przez Jacka Pałkiewicza - Zobaczyć jak najwięcej, Gdzie jesteś Paititi?, Między rajem a ziemią.
Debiutem pełnometrażowym był Pogrzeb kartofla nakręcony w Popielawach w 1990 roku. Film oparty na historii dziadka Kolskiego, zachowuje realia popielawskie włącznie z nazwiskami bohaterów, jednocześnie jednak, można w nim dostrzec pierwsze przejawy realizmu magicznego, typowego dla poźniejszych autorskich filmów Kolskiego (Pograbek, Magneto, Jańcio Wodnik, Cudowne miejsce, Grający z talerza, Szabla od komendanta, Historia kina w Popielawach), z nielicznymi wyjątkami, umiejscowionych w archetypicznej wsi polskiej.
Wielokrotnie nagradzany na festiwalach w Polsce i na świecie. Od 2000 roku członek Europejskiej Akademii Filmowej.
Oprócz filmów fabularnych w dorobku Kolskiego są teatry telewizji (m.in.: Diabeł przewrotny - adaptacja i reżyseria, Bajka o bardzo lekkim chlebie - scenariusz i reżyseria, Wyspa róż - reżyseria, Skrzypki - scenariusz i reżyseria, Kamera marzeń - scenariusz i reżyseria).
Jest autorem Jańcia Wodnika i innych nowel, powieści Kulka z chleba, bajki dla dzieci Jadzia i małoludki i opowiadań Mikroświaty, w których kontynuuje rysowanie świata Popielaw i okolic.
Wśród innych produkcji telewizyjnych są reklamy, teledyski do płyty ojDADAna Grzegorza Ciechowskiego, Piosenki polne i okoliczne - recital piosenek Kolskiego zaśpiewanych przez jego żonę Grażynę Błęcką-Kolską oraz Małopole czyli świat - serial telewizyjny, gdzie wraca do wiejskiej tematyki.
Historią kina w Popielawach Kolski podsumował dotychczasowy popielawski etap kina autorskiego w swym dorobku. Zrealizowany w 2000 roku film Daleko od okna oparty na reportażu Hanny Krall i scenariuszu Cezarego Harasimowicza otworzył nowy rozdział w twórczości Kolskiego, którego kontynuacją jest nakręcona w 2002 r. Pornografia oparta na powieści Witolda Gombrowicza.
Jan Jakub Kolski pozostaje twórcą niezwykle aktywnym. W maju do kin w calej Polsce trafi jego najnowsze dzieło, jakim jest Jasminum. Jedno jest pewne - Kolski nie powiedział jeszcze swego ostatniego słowa.
Inne głosy
Gazeta Wyborcza, nr 252, 1998.10.27, str 4, Tadeusz Sobolewski
Jan Jakub Kolski jest jednym z nielicznych polskich reżyserów, debiutujących w latach 90-tych, którzy stworzyli oryginalny, autorski styl. Nie udaje Amerykanina, nie robi kina europejskiego na siłę. Jego domeną jest prowincja, ale wykreowana, w której mieści się cały świat. Popielawy, Rokiciny, Łaznów - wsie w których dzieją się filmy Kolskiego - mają wiele z klimatu mazowieckich okolic, gdzie reżyser spędzał dzieciństwo. Zarazem jest to świat mityczny, jak marqeuzowskie Macondo. Pokrewieństwa z magicznym realizmem zauważono już w Pograbku i Jańciu Wodniku, najwyżej jak dotąd ocenionym filmie Kolskiego. - Długo czekałem na swój czas - mówił w jednym z wywiadów. - Kiedy skończyłem szkołę na początku lat 80-tych, byłem ni pies, ni wydra: ni to reżyser, ni to operator. Zostałem zakwalifikowany jako kaskader krótkiego metrażu; sprawny fizycznie, grotołaz. Pierwszeństwo miały filmy, które rozsadzały komunizm. Moje były w ogóle nie o tym. Kolski wywodzi się jakby z innej bajki niż polskie kino: nie ma w nim nic z publicysty, moralizatora. - Moje filmy, począwszy od krótkiego Ładnego dnia, są opowiadaniem o rzeczywistości, którą ją ja sam rozpoznawałem - mówi. Czerpie z historii własnej rodziny. Ma z czego. Jak wynika z autobiografii, która ukazała się w Magazynie Gazety, Kolski miał w rodzinie ludzi wszelkich stanów i zawodów. Jego rodzina jest związana z kinematografią od czterech pokoleń. Jeden z jego pradziadków, Żyd ożeniony z Polką, w 1907 r. zakładał w Łodzi kinematograf. Kolski jest synem znanego montażysty, szczyci się, że jako dziecko zagrał epizod w "Czterech pancernych i psie". Za najpiękniejszy film polski uważa "Żywot Mateusza"; chciałby robić takie kino jak Kurosawa w "Rapsodii sierpniowej". Mieszka we Wrocławiu. Ale scenariusze i nowele pisze w swoim wiejskim domu. Żona, aktorka Grażyna Błęcka-Kolska występuje we wszystkich jego filmach. [Tadeusz Sobolewski]
Ur. 29 stycznia 1956 we Wrocławiu, reżyser, scenarzysta, operator i pisarz. Absolwent Wydziału Operatorskiego i Realizacji TV w PWSFTiT w Łodzi. Zrealizował ponad 20 filmów krótkometrazowych, 11 filmów fabularnych, 5 teatrów telewizji. Pochodzi z rodziny od czterech pokoleń zajmującej się kinem. Rozpoczynał jako dokumentalista, filmujący jaskinie, parki i rezerwaty przyrody. Za pierwszy jego film autorski uważa się Ładny dzień, historie starego chłopskiego małżeństwa, opiekującego się równie starym koniem. Począwszy od debiutanckiego Pogrzebu kartofla do Historii kina w Popielawach wykrystalizował się jego rozpoznawalny, autorski styl polegający na umiejętności tworzenia niezwykłych postaci i tajemniczego wiejskiego świata, przepełnionego magią, cudami, zaklęciami, poezją. Kolski czerpie z bogatej tradycji własnej rodziny oraz tekstów kultury, m.in. nurtu chłopskiego w polskiej, iberoamerykańskiego realizmu magicznego oraz filmów poświeconych prowincji literaturze. To filmy z pogranicza ludowego przekazu, gminnej wieści. Ich akcja toczy się obok historycznego czasu i polityki. Reżyser sięga wprost do wartości podstawowych, do odwiecznych cech ludzkiej natury. To kino bliskie paraboli, przypowieści, gawędy, ballady, które gromadzi ciągle tych samych aktorów: G. Błęcka-Kolska, F. Pieczka, M. Saniternik, K.Majchrzak. Postaci u Kolskiego zamieszkują oswojone przez siebie przestrzenie i żyją w zgodzie z przyrodą, losem i otaczającym ich religijno-pogańskim światem, w którym wszystko się może wydarzyć. Ludzie rozmawiają ze stworami ze studni, zaklinają deszcz, mają kontakt z aniołami. Zrealizowana w 1998 r. Historia kina w Popielawach stanowi zamknięcie pewnego etapu rozwoju reżysera. W intrydze czerpiącej z autentycznej historii swego rodu, Kolski znalazł inspirację do opowiedzenia o fenomenie X Muzy. Następny film Daleko od okna jest przełomem w twórczości Kolskiego, który po raz pierwszy nakręcił film wg tekstu innego autora (C. Harasimowicz wg H. Krall) i akcję rozgrywa w małym miasteczku. W opartej na faktach historii zadał pytania o tożsamość i wolność człowieka. W 2003 zrealizował Pornografię wg W. Gombrowicza. Opublikował m.in. tom "Jańcio Wodnik i inne nowele" (1994) i powieść "Kulka z chleba" (1997) [Encyklopedia kina, red. T. Lubelski, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2003]
FILMOGRAFIA
Najważniejsze filmy krótkometrażowe i inne produkcje filmowe
Najpiękniejsza jaskinia świata (1983, Realizacja, Scenariusz, Komentarz, Zdjęcia)
Mały dekalog (1983, Scenariusz, reżyseria, zdjęcia)
Umieranko (1984, Scenariusz, Reżyseria, Zdjęcia,
Nie zasmucę serca twego... (1984, Scenariusz, reżyseria, zdjęcia)
Jak mnie kochasz (1985, Scenariusz, reżyseria, zdjęcia)
Polskie parki i rezerwaty przyrody (1985, Scenariusz, reżyseria, zdjęcia)
Słowiański świt. Początki Polski (1986, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia)
Wyprawa pod podszewkę Alp (1987)
Ładny dzień (1988, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia, Scenografia)
Szkoła przetrwania (1988, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia)
Pałkiewicz ma rację (1988, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia)
Piosenki polne i okoliczne (1996, Reżyseria, Scenariusz)
Teledyski do płyty ojDADAna Grzegorza Ciechowskiego
Zobaczyć jak najwięcej (2001, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia)
Gdzie jesteś Paitii? (2002, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia)
Między rajem a ziemią (2003, Reżyseria, Scenariusz, Zdjęcia)
Pełnometrażowe filmy fabularne i seriale
Pogrzeb kartofla (1990)
Pograbek (1992)
Magneto (1993)
Jańcio Wodnik (1993)
Cudowne miejsce (1994)
Grający z talerza (1995)
Szabla od komendanta (1995)
Historia kina w Popielawach (1998)
Daleko od okna (2000)
Małopole czyli świat (2000) serial telewizyjny
Pornografia (2002)
Jasminum (2005)
teatry TV
Diabeł przewrotny - (1997) adaptacja i reżyseria
Bajka o bardzo lekkim chlebie - (1997) scenariusz i reżyseria
Noga dla Józefa - (1997) scenariusz
Wyspa róż - (1998) reżyseria
Skrzypki - (1999) scenariusz i reżyseria,
Kamera marzeń -(2001) scenariusz i reżyseria
NAGRODY FILMOWE
1983 Najpiękniejsza jaskinia świata Budapeszt (MFF Sportowych) Zdjęcia
1989 Ładny dzień Nagroda Szefa Kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego za zdjęcia
1992 Pograbek Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda Wschodnioeuropejskiego Funduszu Scenariuszowego
1993 Pograbek Łagów (LLF) nagroda Prezesa Komitetu d/s Radia i Telewizji
1993 Pograbek Don Kichot (Nagroda PF DKF) przyznana w ramach 23 Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie (20-27.06)
1993 Jańcio Wodnik Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda dziennikarzy
1993 Jańcio Wodnik Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) Nagroda Specjalna Jury
1994 Jańcio Wodnik Łagów (LLF) Srebrne Grono
1994 Jańcio Wodnik Cottbus (Festiwal Młodego Kina Wschodnioeuropejskiego) nagroda honorowa "Znalezisko"
1994 Jańcio Wodnik Łagów (LLF) nagroda im. Juliusza Burskiego
1994 Jańcio Wodnik Bratysława (Festiwal "Forum") nagroda słowackich krytyków filmowych
1994 Jańcio Wodnik Cottbus (Festiwal Młodego Kina Wschodnioeuropejskiego) Nagroda Główna
1995 Jańcio Wodnik Moskwa (MFF Słowiańskich i Prawosławnych) nagroda dla najlepszego filmu
1994 Cudowne miejsce Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda za dialogi
1994 Cudowne miejsce Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda za reżyserię
1995 Cudowne miejsce Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa) Maszkaron - Nagroda Publiczności
1995 Grający z talerza Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda za scenariusz
1995 Grający z talerza Tokio (MFF) nagroda jury
1996 Szabla od komendanta Słupca k. Konina (Przegląd Filmowy "Prowincjonalia") Złoty Jańcio (nagroda główna)
1997 Grający z talerza Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa) Srebrna Statuetka Leliwity - Nagroda Specjalna dla najlepszego reżysera
1997 Grający z talerza Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa) Maszkaron - Nagroda Publiczności II nagroda
1998 Historia kina w Popielawach Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) Grand Prix (nagroda za najlepszy film)
1998 Historia kina w Popielawach Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda Kin Studyjnych
1999 Historia kina w Popielawach Moskwa (MFF Słowiańskich i Prawosławnych) Srebrny Witeź
1999 Historia kina w Popielawach Triest (Festiwal Alte Adria Cinema) Grand Prix (Premio Trieste)
1999 Historia kina w Popielawach Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa) Srebrna Statuetka Leliwity - Nagroda Specjalna
1999 Historia kina w Popielawach Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepszy scenariusz; za rok 1998
1999 Historia kina w Popielawach Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza reżyseria; za rok 1998
1999 Historia kina w Popielawach Złota Kaczka (przyznawana przez pismo "Film") w kategorii: najlepszy film polski; za rok 1998; przyznana 26.04.1999
2000 Daleko od okna Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda jury młodzieżowego
2001 Daleko od okna Tarnów (Tarnowska Nagroda Filmowa) Maszkaron - Nagroda Publiczności
2001 Daleko od okna Złota Taśma (przyznawana przez Koło Piśmiennictwa SFP) w kategorii: film polski za rok 2000; ex aequo z filmem "Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową" (przyznane 4.01)
2001 Daleko od okna Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza reżyseria; za rok 2000
2001 Zobaczyć jak najwięcej Główna nagroda Przeglądu Filmów Turystycznych i Turystyczno-Gospodarczych Tour-Film
2003 Pornografia Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda Stowarzyszenia Zagranicznych Organizatorów Polskich Festiwali
2003 Pornografia Gdynia (do 1986 Gdańsk) (FPFF) nagroda Publiczności (od r. 1995 "Złoty Klakier" - nagroda Radia Gdańsk)
2004 Pornografia Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: reżyser; za rok 2003
Autoryzowana strona o twórcy:
http://www.estiej.republika.pl/