Kino CHARLIE w Łodzi, ul. Piotrkowska 203/205

Najwybitniejsze polskie "półkowniki", spotkania z twórcami, prelekcje - to wszystko czeka na widzów, którzy w dniach 21-26 października pojawią się na przeglądzie "Kadry wyzwolone. Kino i cenzura w okresie PRL". Seanse odbędą się w kinach w Warszawie (Iluzjon), Łodzi (Kino Charlie) i Zduńskiej Woli (Kino Ratusz). Pokazy mają charakter otwarty i są bezpłatne.

Przegląd "Kadry wyzwolone - kino i cenzura w okresie PRL" przybliży filmy niepokorne, które za swoją wymowę i ukazany obraz ówczesnego świata przez wiele lat nie były rozpowszechniane. Wśród wybranych tytułów znajdą się wśród nich najbardziej znane "półkowniki", takie jak "Przypadek" (1981) Krzysztofa Kieślowskiego, "Dreszcze" (1981) Wojciecha Marczewskiego czy "Ósmy dzień tygodnia" (1958) Aleksandra Forda. Ale nie tylko.

Gratka dla miłośników polskiego kina

W warszawskim kinie "Iluzjon" publiczność będzie mogła obejrzeć na dużym ekranie nigdy nieemitowane filmy średniometrażowe, powstałe tuż po II wojnie światowej i już wtedy skierowane na półki. Z kolei w łódzkim kinie "Charlie" pokazy wybitnych dokumentów Wytwórni Filmów Oświatowych - "Mężczyzn" (1969) Grzegorza Królikiewicza i "Elementarza" (1976) Wojciecha Wiszniewskiego - zostaną wzbogacone o "odrzuty", ujęcia, które nie trafiły do ekranowej wersji filmu.

Goście

Podczas przeglądu odbędą się też spotkania z twórcami filmów oraz prelekcje, przybliżające historyczne i polityczne konteksty, wygłoszone przez uznanych polskich filmoznawców. Pokaz "Dreszczy" (1981) w kinie "Charlie" uświetni swoją osobą reżyser filmu, Wojciech Marczewski. W Warszawie zaś - przed seansem "Długiej nocy" (1967) Janusza Nasfetera - odbędzie się rozmowa z Józefem Duriaszem (odtwórcą głównej roli). W "Iluzjonie" spotkamy się również z Januszem Zaorskim przy okazji projekcji jego monumentalnego dzieła "Matka Królów" (1982) . Z kolei w kinie "Ratusz" w Zduńskiej Woli pojawi się ponownie Janusz Zaorski, który opowie o okolicznościach powstawania jego filmu "Dziecinne pytania" (1981).

"Kadry wyzwolone - kino i cenzura w okresie PRL" jest lekcją historii i mechanizmów cenzorskich w ówczesnej kulturze. Będzie okazją do zdobycia wiedzy o tym, jakimi kryteriami kierowali się cenzorzy oraz jakie wybiegi stosowali twórcy by skierować nieprawomyślne filmy do rozpowszechniania lub zmylić funkcjonariuszy komunistycznego systemu.

Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Łódź Filmowa. Przegląd dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Kuratorzy: Diana Dąbrowska i Jarosław Grzechowiak.

HARMONOGRAM PROJEKCJI:

21 października (poniedziałek), godz. 17:00 | Pierwsze "Półkowinki" oraz prelekcja przed filmem prowadzona przez dr hab. Nataszę Korczarowską (Uniwersytet Łódzki)
DWIE GODZINY
21 października (poniedziałek), godz. 19:00 | Oświatówka na cenzurowanym oraz prelekcja prowadzona przez mgr. Emila Sowińskiego (Uniwersytet Łódzki)
MĘŻCZYŹNI
ELEMENTARZ
ODNOWA
22 października (wtorek), godz. 18:00 | Cenzura psychomatyczna. Po spotkanie autorskie z reżyserem Wojciechem Marczewskim. Prowadzenie Błażej Torański, dziennikarz i autor książki "Knebel. Cenzura w PRL"
DRESZCZE
23 października (środa), godz. 19:00 | Czarne obrazy rzeczywistości oraz prelekcja przed filmem prowadzona przez dr hab. Nataszę Korczarowską (Uniwersytet Łódzki)
ZAGUBIONE UCZUCIA
24 października (czwartek), godz. 19:00 | Cenzura czasów małej stabilizacji. Prelekcja przed filmem prowadzona przez dr. Mikołaja Mirowskiego (Muzeum Historii Polski)
ŻYCIE RAZ JESZCZE
25 października (piątek), godz. 19:00 | Ideologiczne wariacje. Po seansie spotkanie z Bogusławą Pawelec (odtwórczynią roli Czuszki Olkowskiej). Prowadzenie: Jarek Grzechowiak (Uniwersytet Łódzki).
PRZYPADEK
26 października (sobota), godz. 17:00 | Legendarne "Półkowinki". Przed filmem prelekcja Błażeja Trojańskiego. Po projekcji spotkanie z dziennikarzem i autorem książki "Knebel. Cenzura w PRL", Błażejem Trojańskim. Prowadzenie dr Mikołaj Mirowski (Muzeum Historii Polski).
ÓSMY DZIEŃ TYGODNIA

OPISY FILMÓW:

fot. 1. Repozytorium Cyfrowe - FINA

DWIE GODZINY, reż. Jerzy Wyszomirski, Stanisław Wohl, Polska 1946, 68'

Małe miasteczko gdzieś w Polsce, stacja przesiadkowa powracających z tułaczki. Spotykają się tu ludzie, którzy przez wojnę utracili przeszłość albo którzy wciąż nie mogą zadomowić się w teraźniejszości. Dwie godziny oczekiwania na pociąg stają się czasem rozliczeń spraw osobistych, oceny postaw wojennych, odpłaty za upodlenie. Wszyscy muszą określić się wobec czasu przeszłego: Marek musi odrzucić dawną sympatię do Teresy - kiedyś koleżanki, dziś handlarki i szabrowniczki, szewc Leon - wziąć osobistą pomstę na kapo obozowym, przez którego postradał zmysły, szabrowniczka Marta - odżegnać się od męża, kolaboranta, na którego czekała przez całą wojnę. Każdy niesie swój bagaż doświadczeń rzutujących na współczesność. Przed przeszłością nie ma ucieczki - jest tylko nadzieja na przyszłe, lepsze życie

fot. 2. WFO

MĘŻCZYŹNI, reż. Grzegorz Królikiewicz, Polska, 1969, 9'

Długo nie pokazywany film dokumentalny Grzegorza Królikiewicza. Na ekranie zobaczymy ciężkie ćwiczenia na poligonie wojskowym, którym towarzyszy wesoły komentarz o przyjemności służby wojskowej.

fot. 3. WFO

ELEMENTARZ, reż. reż. Wojciech Wiszniewski, Polska, 1976

Film Wojciecha Wiszniewskiego to krótkometrażowa produkcja, która zestawia symboliczny obraz z alfabetem i rymowanką "Kto ty jesteś?". Reżyser podejmuje temat stanu świadomości Polaków w latach 70-tych.

fot. 4. WFO

ODNOWA, reż. Władysław Wasilewski, Polska, 1981, 55'

Film dokumentalny w reżyserii Władysława Wasilewskiego.

fot. 5. Fototeka FN

DRESZCZE, reż. reż. Wojciech Marczewski, Polska, 1981, 101'

Jest rok 1955, młody chłopak z jednej strony karmiony jest ideami komunistycznymi, z drugiej strony konfrontuje je z prawdą płynącą z audycji Radia Wolna Europa. Film ukazuje trudności dorastania w Polsce lat 50-tych, oraz skrajnie brutalne działanie aparatu państwa, które zasiewało zwątpienie, ale i strach w młodzież tamtego okresu.

fot. 6. Repozytorium Cyfrowe - FINA

ZAGUBIONE UCZUCIA, reż. Jerzy Zarzycki, Polska, 1957, 75'

Samotna kobieta wychowuje czwórkę dzieci. Kłóci się z synem, który ucieka z domu i dołącza do paczki chuliganów. Film pokazuje dzień z życia przodującej w zakładzie pracy robotnicy, który boryka się z trudami codziennego życia.

ŻYCIE RAZ JESZCZE, reż. Janusz Morgenstern, Polska 1964, 92'

Akcja filmu rozpoczyna się na Lubelszczyźnie, w pierwszych miesiącach po wyzwoleniu. Sekretarz PPR staje w obronie byłego oficera RAF-u, posądzanego o rzekome kontakty z oddziałami NSZ. Niewinny lotnik dostaje wyrok 10 lat więzienia.

PRZYPADEK, reż. Krzysztof Kieślowski, Polska 1981, 122'

"Przypadek" składa się z trzech historii, trzech potencjalnych życiorysów tej samej osoby - Witka Długosza. Punktem wyjścia dla każdej z nich jest ta sama scena - tuż przed odjazdem pociągu do Warszawy, główny bohater wbiega na dworzec w Łodzi. Za pierwszym razem Witek dogania pociąg. W nim spotyka podstarzałego działacza partyjnego Wernera, który ułatwi Długoszowi kontakty ze swymi nadal ważnymi kolegami. Witek zapisuje się do PZPR, gdzie osiąga znaczne sukcesy. Wkrótce ma udać się do Francji... Drugi wariant tej samej historii: Witek biegnie do pociągu, który już odjeżdża. Nie udaje mu się go dogonić. Zatrzymuje go służba ochrony kolei. Zostaje skierowany do przymusowych prac. Tam poznaje Marka, opozycjonistę. Witek zaczyna pracę w podziemnej drukarni. Przyjmuje nawet chrzest. Ma szansę polecieć do Francji... Za trzecim razem również ucieknie mu pociąg. Na dworcu spotka Olgę, koleżankę z medycyny. Pod jej wpływem powróci na studia. Następnie ożeni się z nią, podejmie pracę na uczelni, nie angażując się w żadną działalność polityczną. Witek ma szansę udać się na staż do Libii, przelot ma odbyć się przez Francję...

ÓSMY DZIEŃ TYGODNIA, reż. Aleksander Ford, Polska, 1958, 83'

Warszawa, schyłek lat pięćdziesiątych. Para zakochanych, Piotr i Agnieszka, cierpi z powodu braku własnego kąta. Ona mieszka z rodzicami, bratem alkoholikiem i sublokatorem. Jego dom się zawalił. Piotr na wszelkie możliwe sposoby próbuje znaleźć jakiekolwiek lokum. Niestety bezskutecznie, starania kończą się klęskami, co doprowadza Agnieszkę do coraz większego załamania. Kiedy ostatecznie udaje się Piotrowi zdobyć mieszkanie, okazuje się, że zrezygnowana Agnieszka oddała się przygodnie poznanemu dziennikarzowi.

ORGANIZATOR