ALEJANDRO JODOROWSKY

Świat kreowany przez Jodorowskiego to niezwykle intensywna mieszanka silnych emocji i doznań, który z jednej strony urzeka swą wizualną kompozycją i pięknem, a jednocześnie bulwersuje. Artysta nie waha się bowiem epatować krwią, przemocą, gwałtem, ułomnością, kalectwem, bezkompromisowo wykorzystywać symbole różnych religii, a wszystko to w imię wolności sztuki, w której nie uznaje żadnych granic. Dla jednych "bóg" dla innych pomyleniec, który... - jak sam twierdzi - komunikuje się z widzem na poziomie podświadomości.

Filmowiec, poeta, dramaturg, pisarz, aktor, mim, filozof, terapeuta, tarotysta - to tylko niektóre z profesji Alejandro Jodorowskiego. Wszystkie z nich znajdują odzwierciedlenie w jego twórczości filmowej, stanowiącej jedynie niewielką część dorobku artystycznego i jak twierdzą niektórzy, także naukowego. Przez środowiska związane z magią i sztuką awangardową uważany jest za jednego z najwybitniejszych surrealistów XX wieku. Bezkompromisowo surrealistyczne i na swój perwersyjny sposób piękne filmy Jodorowskiego doskonale oddają barokową i złożoną osobowość artysty. Zdobyły mu one w kręgach bohemy sławę twórcy kultowego, ale i przysporzyły wielu wrogów. Do Polski nigdy oficjalnie nie trafiły ze względu na cenzurę.

Urodzony w roku 1929 chilijski artysta od początku swojej kariery przewodził ruchom awangardowym w różnych dziedzinach sztuki. Na przełomie lat 40. i 50. stworzył w Santiago teatr pantomimy. W roku 1953 przeniósł się na stałe do Francji, gdzie zgłębiał tajniki alchemii i tarota. Współpracował z mimem Marcelem Marceau, dla którego napisał m.in. słynną sztukę Klatka. Z Rolandem Toporem i hiszpańskim surrealistą Fernando Arrabalem założył w Paryżu grupę teatralną "Pánico". Projekt ten był hołdem dla pogańskiego boga - Pana i nawiązywał do rytualnej ekstazy, w którą popadali jego wyznawcy. W latach 60. Jodorowsky zamieszkał w Meksyku, gdzie kontynuował pracę nad różnymi formami teatru awangardowego oraz wyreżyserował swoje pierwsze filmy. Lata 60. sprzyjały wszelkiego rodzaju eksperymentom twórczym, transgresjom duchowym i życiowym odjazdom, nic więc dziwnego, że pokazy "Pánico" wyznaczyły pewien nowy kierunek w sztuce. Ich występy miały charakter pół-rytuału, pół-performance'u, odwołującego się do Teatru Okrucieństwa Antoina Artauda, krwawych pokazów Akcjonistów Wiedeńskich oraz pradawnych, greckich, misteriów dionizyjskich (w Polsce podobne reformy teatralne zaczął wprowadzać później Jerzy Grotowski).

W ostatnich latach Alejandro Jodorowsky zajmuje się głównie pisaniem powieści, badaniami nad tarotem oraz odkrywaniem uzdrawiających właściwości sztuki. Dla potrzeb swojej praktyki terapeutycznej stworzył psychomagię i psychoszamanizm, za pomocą których leczy urazy psychiczne osób zwracających się do niego o pomoc. Jest także autorem popularnych komiksów: Incal (stworzony razem z francuskim rysownikiem Moebiusem), Kasta Metabaronów, Megalex oraz Technokapłani.

---

SPECJALNA EDYCJA PLAKATÓW DO FILMÓW JODOROWSKIEGO

Więcej informacji: http://www.stopklatka.pl/wydarzenia/wydarzenie.asp?wi=46061

---

FANDO I LIS (FANDO Y LIS / FANDO AND LIS: TAR BABIES) Meksyk 1968; 93 min Debiut filmowy A. Jodorowskiego. Ekranizacja sztuki teatralnej Arrabala, która do dziś szokuje wielu widzów. Po premierze Fando i Lis na festiwalu w Acapulco Jodorowsky ledwo uniknął linczu i dekretem burmistrza został wyrzucony z miasta. Domagano się nawet jego deportacji z Meksyku. Plotka głosiła, że w scenie, w której mężczyzna pije krew Lis, użyto prawdziwej krwi aktorki. Jodorowskiego posądzano o wampiryzm. Reżyser przekonywał, że w Fando i Lis wszystko było prawdziwe: przemoc fizyczna, każda kropla krwi... Chciałem wykorzystać osoby, które poddadzą się takiemu doświadczeniu... łącznie ze mną". Twierdził, że jedynie scena kanibalizmu Lis była udawana...

KRET (El Topo / The Mole) Meksyk 1970; 125 min. Niezwykła mieszanka psychodelicznych obrazów, symboliki religijnej i treści filozoficznych podana w formie klasycznego gatunku filmowego, która stała się filmem kultowym. Kret był ulubionym filmem Johna Lennona, co było najlepszą rekomendacją: Kreta trzeba było obejrzeć. Ten "surrealistyczny spaghetti western z elementami przemocy gratis" pokazywany był miesiącami w Nowym Jorku, Paryżu, Tokio i Madrycie, ale jedynie na seansach nocnych. Projekcje przybrały charakter narkotycznego happeningu. Ludzie szli na pokaz, by dostąpić psychicznej odmiany, duchowego wzbogacenia. Recenzenci prasy alternatywnej obwołali Kreta jednym z najwybitniejszych filmów w historii kina.

ŚWIĘTA GÓRA (La Montana Sagrada /The Holy Mountain / The Sacred Mountain) USA/Meksyk 1973; 114 min. W swoim trzecim filmie, który zaoferowali sfinansować zafascynowani jego twórczością The Beatles, Jodorowsky zawarł jedne z najbardziej groteskowych i niepokojących obrazów, jakie kiedykolwiek trafiły na taśmę celuloidową. Przy ich pomocy opowiada o krucjacie dziewięciu najbogatszych przemysłowców i polityków naszej planety, którzy prowadzeni przez Alchemika pragną zrabować Mędrcom sekret nieśmiertelności. Świętokradczą, zrobioną na wzór alchemicznego eksperymentu, "Świętą Górą" Jodorowsky dotarł do samej istoty sztuki filmowej. Film ten ma wyjątkowo silne oddziaływanie. Przykładem jest Marilyn Manson, na którego filmowa osobowość alchemika wywarła tak wielki wpływ na, że poprosił Jodorowskiego, aby udzielił mu ślubu w swoim filmowym stroju...

KONSTELACJA JODOROWSKY (La constellation jodorowsky) Szwajcaria 1994; 90 min. Dokument o A. Jodorowskim, na który składają się m.in. rozmowy z artystą oraz innymi wybitnymi twórcami sztuki współczesnej zafascynowanymi jego osobą (Peter Gabriel, Moebius, Marcel Marcelu, Fernando Arraba)

Pełne informacje o festiwalu na stronie www.manana.pl/9ffla/