Czy można sobie wyobrazić historię kina bez Milosa Formana, Very Chitilovej czy Jiriego Menzla? Bez "Miłości blondynki", "Pociągów pod specjalnym nadzorem", "Intymnego oświetlenia"? Odpowiedź jest jedna: nie. O czecho-słowackiej szkole filmowej lat 60. można mówić jako o odmianie Nowej Fali, dominującej w kinie europejskim tamtego okresu - nurtu stworzonego przez Francuzów, lecz modyfikowanego przez filmowców innych nacji: Niemców, Jugosłowian, Skandynawów, także Rosjan i Polaków. Ale przede wszystkim Czechów i Słowaków.

Czecho-słowacka Nowa Fala narodziła się czterdzieści lat temu - w pracowniach praskiej FAMU i studiach Barrandova i Koliby. Stała się manifestacją poglądów nie tylko grupy artystów - filmowców i pisarzy, ale i całego pokolenia 20-30-latków, oczekującego na dopływ świeżego powietrza w kulturze, ale przede wszystkim w życiu społecznym i politycznym. Czy istotnie odnoszące sukcesy na całym świecie kino czecho-słowackie przygotowało Praską Wiosnę? Na pewno stało się jej częścią - elementem najciekawszym i najlepiej zapamiętanym. Także dlatego, że podobnie jak Praska Wiosna 1968 roku zostało rozjechane przez czołgi Układu Warszawskiego, powstrzymujące budowę "socjalizmu z ludzką twarzą" i zwiastujące mroczne czasy tzw. normalizacji. Oraz - wbrew zamiarom najeźdźców - zmieniające Praską Wiosnę i jej dokonania, tak polityczne jak artystyczne, w legendę. Legendę żywą do dziś - nie tylko dlatego, że bez Praskiej Wiosny nie byłoby aksamitnej rewolucji i Jesieni Narodów 1989 roku, ale przede wszystkim dlatego, że tamten krótki powiew wolności zaowocował szeregiem znakomitych dzieł, w tym naprawdę dobrym kinem. Pora, by je lepiej poznać.

DKF "Kwant" i Fundacja Pro Art-Tech przy udziale Filmoteki Narodowej w Warszawie, Filmoteki Czeskiej w Pradze, Słowackiego Instytutu Filmowego, Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz Fundacji Edukacji i Sztuki Filmowej "Laterna Magica", we współpracy z Filmoteką Węgierską, Instytutem Polskim w Pradze, Czeskim Centrum i Instytutem Słowackim w Warszawie oraz Ambasadami Czech i Słowacji w Warszawie i Ambasadą Polską w Pradze organizują festiwal

"FILMY POD SPECJALNYM NADZOREM"

poświęcony kinematografii Czech i Słowacji lat 60. Impreza odbywa się pod patronatem Pana Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, Pana Prezydenta Vaclava Havla, oraz Pani Ambasador Magdy Vasaryovej, którzy zapowiedzieli swój udział w festiwalu.

Będzie to największa i najbardziej wszechstronna prezentacja dorobku tamtego kina w Polsce. Na program składa się 80 filmów fabularnych i dokumentalnych, w tym etiudy filmowe późniejszych mistrzów oraz pozycje prezentowane u nas po raz pierwszy. Projekcjom towarzyszyć będą spotkania twórców z widzami oraz dyskusje panelowe z udziałem artystów z Czech, Słowacji i Polski. Swój udział - obok Vaclava Havla - zapowiedzieli: Jiri Menzel, Vera Chytilova, Dusan Hanak, Jan Nemec, Juraj Herz, Martin Sulik i Antonin Liehm. Stronę polską w spotkaniach i dyskusjach reprezentować będą m.in.: Agnieszka Holland, Andrzej Wajda, Andrzej Werner i inni. Przygotowywane jest specjalne wydawnictwo, zawierające kompendium wiedzy na temat historii, literatury i kina czeskiego i słowackiego tamtego okresu wraz z sylwetkami czołowych twórców.

Festiwal "Filmy pod specjalnym nadzorem" rozpocznie się 18 października 2004 r. i potrwa do 28 października. Pokazy odbywać się będą w stołecznych kinach "Kultura" i "Rejs"a od 25.X.2004 w 10 miastach Polski - Lublinie, Katowicach, Gliwicach, Toruniu, Krakowie, Łodzi, Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie i Gdańsku - zostanie pokazany skrócony zestaw najważniejszych dokonań Nowej Fali.