II DNI PORTUGALSKIE W ŁODZI
15-18 maja 2004 r., kino Charlie
Wstęp   Plakat   Program   Azulejo   Animacje


AZULEJOS - WIELOBARWNA CERAMICZNA DEKORACJA:

Wystawa kafli portugalskich - azulejos autorstwa Deolinda Pouseiro, światowej sławy artystka. Jej wystawy azulejos objechały Francję, Belgię, Meksyk i wiele innych państw.

Galeria Sztuki Współczesnej, 15-30 maja.

Zwyczaj pokrywania płytkami ceramicznymi ścian, podłóg, a nawet sufitów wprowadzili do Hiszpanii (Andaluzja) i Portugalii Maurowie. Nazwa azulejo pochodzi najprawdopodobniej z arabskiego al-zulaique, co oznaczało mały, polerowany kamyk używany do układania mozaiki. Mimo że w XV i na początku XVI azulejos produkowano głównie w Hiszpanii, to właśnie Portugalczycy (od XVI w.) zasłynęli z produkcji kolorowych (biały, niebieski, żółty, zielony) kafli. W wieku XVI podstawę ceramiczną stanowiły włoskie wzory, z wyraźnymi wpływami renesansu, motywy orientalne i wzory geometryczne. Ten rodzaj dekoracji szczególnie odpowiadał gustom mieszkańców zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego, toteż zamówienia składał dwór królewski dla swoich licznych pałaców, składali magnaci i biskupi dla rezydencji, w których mieszkali. W XVII wieku popularność azulejos osiągnęła apogeum. Zewnętrzne mury, ale także wnętrza, kościołów, od posadzki po sklepienia kopuły, pokryły jednolite kafelki o tematyce zaczerpniętej z Biblii lub żywotów świętych. W połowie XVII wieku, pojawiają się pierwsze azulejos o treści historycznej i satyrycznej. Tym razem występuje tylko niebieski rysunek na białym tle. Warto zaznaczyć, że w wieku XVII azulejos zdobią nie tylko liczne domy burżuazji, ale również sklepy rzeźnicze, targi warzywne i rybne, tawerny, w których kafle pełnia funkcję typowo użytkową; służą jako powierzchnie targowe, miejsca sprzedaży.

XVII stulecie z jednej strony pełne ornamentyki rokokowej z drugiej neoklasycystycznego porządku, stworzyło motywy, które do dziś występują jako typowe dla azulejos: wazy z kwiatami, kosze owoców, liście, muszle, girlandy. Ale również proste, odwołujące się również do motywów roślinnych, neoklasycystyczne wzory.

Kiedy pod koniec wieku XIX powstają liczne dworce kolejowe w Portugalii, to właśnie azulejo stanowi główny element dekoracyjny.

Współcześnie, azulejos zdobią budynki użyteczności publicznej; sądy, banki, stacje kolejowe, sklepy, domy, kawiarnie. Przedstawiają sceny batalistyczne, z życia codziennego, folklor portugalski, przysłowia.